AARDAPPEL OP DE SCHOP
Locatie: Villa Zebra, Rotterdam
Tentoonstelling: De Moestuin
Datum: 23 maart 2019 – 1 maart 2020
Fotografie: Frank Bruggeman en Hester Blankestijn
Voor Villa Zebra (museum en laboratorium voor kinderen) is Frank Bruggeman een themaproject gestart dat helemaal draait rondom de aardappel. Als zoon van een aardappelboer uit de Noordoostpolder heeft Bruggeman een bijzondere fascinatie voor dit gewas.
De aardappel (Solanum tuberosum) behoort tot de nachtschadefamilie (Solanaceae). Deze plantenfamilie bevat zowel eetbare soorten (tomaat, paprika, aubergine) als zeer giftige soorten (bitterzoet, zwarte nachtschade). Een mooi gegeven is dat deze beide eigenschappen in de aardappel zijn verenigd. De knollen van de aardappel zijn eetbaar (maar de groene delen en bessen van de plant bevatten solanine, dat diarree, misselijkheid en ademnood kan veroorzaken. Aardappels die langdurig aan daglicht worden blootgesteld worden groen en krijgen een hoger solaninegehalte.
Zoals bekent is de aardappel in de zestiende eeuw door de Spanjaarden vanuit Zuid-Amerika naar Europa gebracht. In de achttiende en negentiende eeuw ontwikkelde de aardappel zich in grote delen van Europa tot volksvoedsel. In de twintigste eeuw werd aardappels en het uit aardappels gewonnen zetmeel ook in allerlei andere voedingswaren verwerkt (chips, borrelnootjes, instant soepen en sauzen, snoep, banketbakkersroom, worst en andere gekookte vleeswaren). Aardappelzetmeel kent ook allerlei toepassingen buiten de voedingsindustrie. Zo wordt het onder andere gebruikt voor het coaten van papier, wordt het verwerkt in voegmiddelen, pleisterkalk en andere droge mortelproducten voor de bouwsector, vindt het toepassing in kleefstoffen voor behang, papieren zakken en enveloppen. Ook in sommige bioplastics wordt aardappelzetmeel verwerkt.
Het project Aardappel op de schop vindt zowel binnen als buiten Villa Zebra plaats. Op de buitenlocatie van Villa Zebra zal een traditioneel aardappelkweekveld worden aangelegd. In Villa Zebra zal een aardappellaboratorium worden gemaakt waar enerzijds de groei van diverse aardappelrassen en anderzijds de gevolgen van bepaalde aardappelziekten kunnen worden bestudeerd. In een ander deel van het laboratorium kunnen diverse proefnemingen met aardappelzetmeel worden gedaan. Het project stimuleert botanisch inzicht bij de deelnemers en leidt wellicht later in het jaar ook tot nieuwe toepassingen voor de aardappel.
